Sogent, het Gentse stadsontwikkelingsbedrijf, bestaat intussen twintig jaar. Als expert en publieke ondernemer werkt sogent aan een leefbare en aantrekkelijke stad. Dit doen we door diverse stadsprojecten te realiseren met sprekende voorbeelden zoals het Wintercircus, de Oude dokken, Wijkpark De Porre, … Al twintig jaar zetten we alles op alles om onze Gentse wijken op te waarderen en daar zijn we best fier op.
Het aanzicht en de uitstraling van Gent is in die twintig jaar tijd sterk veranderd. Dat is ook investeerders en (nieuwe) bewoners niet ontgaan. Gent is populair geworden maar door de gentrificatie stijgen de woonprijzen en trekken vele bewoners weg met een toenemende sociale deling tot gevolg. Zo vindt 45% van de alleenstaanden en éénoudergezinnen in Gent geen betaalbare woning op de private markt.
Bovendien verlaten burgers de stad niet enkel omwille van de betaalbaarheid. Uit de woonsurvey blijkt dat 72% van de Vlamingen de voorkeur geeft aan een open of halfopen bebouwing met tuin. Behoeften waaraan een stad als Gent niet kan en niet wil voldoen. Als stad proberen wij mee de fragmentatie tegen te gaan. Verdichting zorgt voor meer verwevenheid en maakt meervoudig ruimtegebruik mogelijk.
72% van de Vlamingen geeft de voorkeur aan een open of halfopen bebouwing met tuin. Behoeften waaraan een stad als Gent niet kan en niet wil voldoen.
Visualisatie cohousing Bijgaardehof (Beeld: BOGDAN & VAN BROECK, NEY & Partners, LAND landschapsarchitecten en VK Engineering)
Hoe kan een stad als Gent hierop inspelen? Kunnen we de Vlaming de voordelen van een gestapelde verkaveling laten inzien? Op welke manier kunnen we met meer op een kleinere oppervlakte wonen zonder in te boeten aan kwaliteit? Is het mogelijk te investeren in kwalitatieve open ruimte en buurtondersteunende functies zonder dat dit de betaalbaarheid teniet doet? En kunnen we er voor zorgen dat de stad een plek blijft voor iedereen en haar diversiteit behoudt?
Sogent experimenteerde in het verleden reeds met nieuwe woonvormen. Ze begeleidt en faciliteert vaak op maat gemaakte cohousingprojecten. Deze vragen een aanzienlijke investering van tijd en middelen. Dergelijke voorbeelden beogen een nieuwe samenlevingsvorm maar zijn niet noodzakelijk betaalbaar. De wooncrisis aanpakken op grote schaal vraagt dus om een herdenking van bestaande structuren en werkwijzen. Sogent en Stad Gent laten zich hiervoor inspireren in binnen- en buitenland.
Wooncoöperaties kunnen bijvoorbeeld een sterk alternatief bieden aan onze huurmarkt die momenteel tekort schiet. Een wooncoöperatie is het woonbedrijf van de bewoners, waarbij zij zelf aandeelhouder zijn en verantwoordelijk zijn voor het beheer van hun woning en woonomgeving. Tal van lagere inkomens kunnen op die manier woonrecht verwerven en genieten van betaalbare huisvesting. Door het gebouw en beheer collectief te organiseren, kunnen ook zij gemakkelijker toegang krijgen tot bijvoorbeeld hernieuwbare energie wat op termijn de betaalbaarheid ten goede komt.
Visualisatie cohousing Bijgaardehof (Beeld: BOGDAN & VAN BROECK, NEY & Partners, LAND landschapsarchitecten en VK Engineering)
Als sogent de grond in erfpacht geeft aan een wooncoöperatie, kan betaalbaarheid en verdichting pas echt hand in hand gaan. Erfpacht is het systeem waarbij de bewoner een vast jaarlijks bedrag betaalt voor het gebruik van de grond in plaats van deze aan te kopen. Zo kunnen de opstartkosten gedrukt worden en kan er nog meer ingezet worden op kwaliteit en duurzaamheid. Het biedt ons de kans om bij te sturen naar een beter evenwicht tussen huur en eigendom.
Een stad als Gent kan de ruimtelijke verrommeling in Vlaanderen niet in haar eentje tegengaan. Wat we wel kunnen doen, is experimenteren en het voortouw nemen om te tonen hoe het anders kan. Het stimuleren van wooncoöperaties met een aanzienlijk schaal stelt ons als stadsontwikkelingsbedrijf in staat het behoud van de woonkwaliteit bij hogere dichtheden te waarborgen zonder aan de betaalbaarheid te raken. En laat dat nu net de uitdaging zijn waar we de komende decennia voor staan.
Tijdens het F/a kan je mee op wandeling langs de Oude Dokken of in het Stadsgebouw Melopee van sogent. Kom er hier alles over te weten.
Meer weten over sogent? www.sogent.be