Vanuit verbinding groeit de stad
De stad verbindt niet alleen de gebruikers ervan, maar bij voorkeur ook de denkers die haar uittekenen. Want alleen door samen te werken kan dat team de best denkbare, verbindende stad waarmaken.
Het creëren en bewaken van een kwalitatieve architecturale ruimtelijke omgeving kan je vergelijken met de zorg van een tamagotchi, zo’n virtueel kuiken dat bij gebrek aan constante voeding en aandacht de digitale geest geeft. De sleutel voor die nood aan zorg voor architectuur en ruimtelijke planning is vaak in handen van een scala aan overheden en ontwerpers en planners, waaronder ook architecten.
Onze bijdrage als architecten bestaat er o.a. in dat we participeren in denktanks, waar ons groter ruimtelijk denkkader en onze wil om te anticiperen en te innoveren onze grote meerwaardes zijn. We willen creëren en uitvoeren en zien het telkens weer als een overwinning als we alle neuzen van het team in dezelfde richting krijgen.
"We zien het telkens weer als een overwinning als we alle neuzen van het team in dezelfde richting krijgen"
Foto: NAV
Samen in het bad durven springen
Dat laatste is doorgaans de grootste uitdaging. Het team is meestal van heel divers pluimage en de belangen zijn bij aanvang vaak tegenstrijdig. Naast ontwerpers, eigenaars en investeerders moeten ook lokale politici en hun ambtenaren mee in het bad durven springen. Velen onder ons helpen en overtuigen daarbij de gemeenten in de ontwikkeling van een gefundeerd kwaliteitsbeleid. Dat doen we door te wijzen op de uitdagingen van hun stad of gemeente.
Succesvol bouwen vergt dus veel dialoog en luisterbereidheid tussen een hoop partijen. Dat is niet altijd makkelijk. Lokale overheden komen immers uit een tijd waarbij er vaak een gebrek aan kennis en middelen was om een duidelijke visie op het ruimtelijk beleid te ontwikkelen. Een ander struikelblok is dat kwaliteit geen kwantificeerbaar gegeven is waarop je als lokale overheid een waterdichte motivatie kunt bouwen als je een vergunningsaanvraag afwijst. En af en toe krijgen we de bal ook keihard terug geserveerd en worden we gewezen op banale appartementen-architectuur ‘waaraan toch ook een ontwerper te pas is gekomen’.
"Enkele recente ontwikkelingen brengen ontwerpers en overheden samen in de cockpit om in team de best mogelijke stad te maken"
Foto: NAV
Platformen voor cocreatie
We zijn echter hoopvol. Want enkele recente ontwikkelingen brengen ontwerpers en overheden samen in de cockpit, waar ze in team de best mogelijke stad kunnen maken. Een aantal intercommunales voor streekontwikkeling in Oost- en West-Vlaanderen en in Brabant hebben kwaliteitskamers opgezet met de bedoeling de lokale besturen te versterken, kennis uit te wisselen en de expertise te vergroten.
Een tweede hoopgevende evolutie is dat de mogelijkheid die de Vlaamse regering een tijdje geleden creëerde om intergemeentelijke Commissies Ruimtelijke Ordening (GECORO) op te richten, daadwerkelijk tot resultaten begint te leiden. Twee pilootprojecten konden alvast rekenen op financiële ondersteuning van de toenmalige bevoegde minister van Omgeving en zullen de deelnemende gemeenten extra slagkracht geven bij hun visievorming inzake ruimtelijk beleid en hun aanpak van concrete projecten.
Het is nu aan ons architecten, ruimtelijk planners en andere experts om voluit, aan de bron, onze rol in deze organen op te nemen, zodat ze uitgroeien tot de platformen van overleg, kennisbundeling en cocreatie waarvoor we al zo lang voor pleiten. Mits de nodige inspanningen kunnen ze niet alleen de architecturale en ruimtelijke kwaliteit aanscherpen, maar ook een flinke impuls geven aan de rol van de architect–adviseur.
Is je honger naar architectuur nog niet gestild? Op zondag 29 september organiseert NAV een openhuizendag waarin 110 projecten van (interieur-)architecten de deuren openen. Meer weten? Surf naar www.mijnthuisopmaat.be
